પુતિન ના મનમાં શું પ્લાન છે ?
ઘણા મહિનાઓ સુધી, રશિયન પ્રમુખ વ્લાદિમીર પુતિન ને યુક્રેન પર હુમલો કરવાની કોઈપણ યોજનાનો ઇનકાર કર્યો હતો. પરંતુ ગુરુવારે તેમણે લાઈવ ટીવી કાર્યક્રમમાં યુક્રેનમાં ‘સ્પેશિયલ મિલિટરી ઓપરેશન’ની જાહેરાત કરી હતી. રશિયન રાષ્ટ્રપતિની આ જાહેરાત બાદ યુક્રેનની રાજધાની કીફ સહિત દેશના અન્ય ભાગોમાં વિસ્ફોટોના અવાજો સંભળાયા હતા.
મિન્સ્ક શાંતિ સમજૂતીને રદ કરવાની અને યુક્રેનના બે અલગતાવાદી વિસ્તારોમાં સૈનિકો મોકલવાની પુતિનની જાહેરાત પછી રશિયન પક્ષ તરફથી આ કાર્યવાહી કરવામાં આવી છે. રશિયા વતી આ રાજ્યોમાં સૈનિકો મોકલવાનું કારણ ‘શાંતિ બનાવવા’ તરીકે દર્શાવવામાં આવ્યું છે.
રશિયાએ તાજેતરના મહિનાઓમાં યુક્રેનની સરહદ પર લગભગ 200,000 સૈનિકો તૈનાત કર્યા છે, જે યુક્રેન પર હુમલાની અટકળોને વેગ આપે છે.
જોકે, રશિયાએ આ અટકળોને ફગાવી દીધી હતી. હવે જ્યારે સ્થિતિ વણસી ગઈ છે અને યુક્રેનના અનેક શહેરો પર રશિયાના હુમલાના સમાચાર અને તસવીરો આવવા લાગી છે, આવી સ્થિતિમાં દરેકના મનમાં પ્રશ્ન આવે છે કે રશિયાના રાષ્ટ્રપતિ વ્લાદિમીર પુતિન શું ઈચ્છે છે?
આ સમજવા માટે આપણે 8 વર્ષ પાછળ એટલે કે વર્ષ 2014માં જવું પડશે. ત્યારબાદ રશિયાએ યુક્રેન પર હુમલો કર્યો. તે સમયે, રશિયન સમર્થિત બળવાખોરોએ દેશના પૂર્વ ભાગમાં નોંધપાત્ર વિસ્તાર કબજે કર્યો હતો. તે સમયથી આજદિન સુધી યુક્રેનની સેના સાથે આ બળવાખોરોની અથડામણ ચાલુ છે.
બંને દેશો વચ્ચે સંઘર્ષ ટાળવા માટે મિન્સ્કની શાંતિ સમજૂતી પણ થઈ હતી, પરંતુ તે પછી પણ સંઘર્ષનો અંત આવ્યો નહોતો.
પુતિન દલીલ કરે છે કે આ કારણોસર તેમને સેના મોકલવાની ફરજ પડી છે. જો કે, યુએન સેક્રેટરી જનરલે “શાંતિ રક્ષા” ના હેતુથી યુક્રેનના અલગતાવાદી રાજ્યોમાં સૈનિકો મોકલવાની રશિયાની દલીલને સખત રીતે નકારી કાઢી છે.
રશિયા લાંબા સમયથી યુરોપિયન યુનિયન, નાટો અને અન્ય યુરોપિયન સંસ્થાઓ સાથે યુક્રેનના ગાઢ સંબંધોનો વિરોધ કરે છે. પુતિન તાજેતરના વિકાસ પાછળ દલીલ કરે છે કે યુક્રેન ક્યારેય સંપૂર્ણ વિકસિત દેશ ન હતો, તેણે યુક્રેન પર પશ્ચિમી દેશોની કઠપૂતળી હોવાનો પણ આરોપ લગાવ્યો છે.
પુતિન એ સુનિશ્ચિત કરવા માંગે છે કે યુક્રેન નાટોમાં જોડાય નહીં. આ માટે તે યુક્રેન અને અન્ય પશ્ચિમી દેશો પાસેથી ગેરંટી માંગે છે. તેઓ માંગ કરે છે કે યુક્રેન તેનું લશ્કરીકરણ બંધ કરે અને કોઈપણ જૂથનો ભાગ ન બને.
સોવિયત યુનિયનનો એક ભાગ હોવાને કારણે, યુક્રેનનો રશિયન સમાજ અને સંસ્કૃતિ સાથે ઊંડો સંબંધ છે. ત્યાં રશિયન ભાષા બોલનારાઓની સંખ્યા પણ સારી છે. પરંતુ 2014ના હુમલા બાદથી બંને દેશો વચ્ચેના સંબંધો નોંધપાત્ર રીતે બગડ્યા છે.
2014માં રશિયા તરફી ગણાતા યુક્રેનના તત્કાલિન રાષ્ટ્રપતિને સત્તા છોડવી પડી હતી. આ પછી રશિયાએ યુક્રેન પર હુમલો કર્યો.